कडकनाथ कुक्कुटपालन व्यवसाय बद्दल सविस्तर माहिती

कडकनाथ चिकनची मागणी गेल्या काही वर्षांत मांसाहारी लोकांमध्ये खूप वाढली आहे. विशेष म्हणजे हा प्रकार फक्त भारतातच आढळतो. देशातील अनेक हॉटेल्समध्येही कडकनाथ चिकनची मागणी वाढली आहे. सध्या बाजारात कडकनाथ जातीच्या कोंबडीच्या अंडी व मांसाला खूप मागणी असून या जातीच्या कोंबडीचे मांस व अंडी बाजारात खूप महाग भावाने विकली जातात.

तुम्ही कडकनाथ जातीच्या कोंबड्यांचे पोल्ट्री फार्म उघडण्याचा विचार करू शकता आणि कमी वेळेत जास्त नफा मिळवू शकता. यासोबतच कुक्कुटपालन व्यवसायाला चालना देण्यासाठी आपल्या देशातील सरकारकडून अनेक योजना राबविण्यात येत आहेत, म्हणजेच हा व्यवसाय सुरू करण्यासाठी भारत सरकारकडून सबसिडी आणि अनेक प्रकारची मदत केली जात आहे.

कडकनाथ कोंबडी जातीची माहिती (Kadaknath Chicken Breed Facts)

१. कडकनाथ कोंबडीची जात भारतातील मध्य प्रदेश राज्यातील झाबुआ जिल्ह्यात आढळते. या जातीची कोंबडी दिसायला काळी असते आणि त्यांनी घातलेल्या अंड्यांचा बाहेरचा रंग तपकिरी असतो, तर त्याच्या मांसाचा रंगही काळा असतो.

२. जगात कोंबडीच्या फक्त तीन जाती आहेत ज्यांचा रंग काळा आहे आणि यापैकी एक जात कडकनाथ कोंबडीची आहे. या जातीची ही कोंबडी फक्त भारतातच आढळते. तर इतर दोन काळ्या कोंबडीच्या जातींची नावे सिल्की आणि अय्याम सेमानी आहेत. रेशमी जातीची कोंबडी चीनमध्ये तर अय्याम सामानी जातीची कोंबडी इंडोनेशिया देशात आढळते.

३. तेलंगणा, आंध्र प्रदेश, तामिळनाडू आणि केरळ या राज्यांमध्ये कडकनाथ कोंबडीशी संबंधित अनेक पोल्ट्री फार्म आहेत आणि या राज्यांमध्ये या कोंबड्यांना खूप मागणी आहे.

कडकनाथ कोंबडी पालन व्यवसायाचा फायदा (Benefits of Kadaknath poultry Farming Business)

१. कडकनाथ कोंबडीपालन व्यवसाय सुरू केल्यास खूप नफा मिळेल. कारण या जातीच्या कोंबड्याने दिलेली तपकिरी अंडी बाजारात खूप महाग विकली जातात आणि या कोंबड्यांचे मांसही खूप जास्त महाग असते.

२. कडकनाथ कोंबडीची अंडी इतर अंड्यांपेक्षा जास्त आरोग्यदायी असतात म्हणजेच बाजारात विकल्या जाणार्‍या पांढर्‍या अंड्यांमुळे ही अंडी जास्त विकत घेतली जातात. त्याचप्रमाणे त्यांचे मांसही आरोग्यासाठी अत्यंत आरोग्यदायी असून त्यांचे मांसही भरपूर खरेदी केले जाते.

३. कडकनाथ कोंबडी पोल्ट्री फार्म आपल्या देशात फार कमी लोक चालवतात, याचा अर्थ या व्यवसायात तुम्हाला खूप कमी स्पर्धा मिळेल. आणि तुम्ही या जातीची कोंबडीची अंडी आणि मांस जास्त किमतीत विकू शकाल.

कडकनाथ कोंबडीची अंडी आणि मांसाची किंमत (Price of Kadaknath Chicken and egg)

या कोंबड्यांनी दिलेली अंडी बाजारात 40 ते 50 रुपयांना विकली जाते, जी खूप जास्त किंमत आहे. या कोंबडीच्या मांसाच्या किमतीबाबत बोलताना या जातीच्या कोंबडीचे मांस किमान 800 रुपये किलो दराने बाजारात विकले जाते.

कडकनाथ चिकन बद्दल माहिती (Kadaknath Chicken Breed Facts)

अंड्याचे सरासरी वजन	45 ते 50 ग्रॅम
आवश्यक आहार संपूर्ण जीवन चक्रासाठी	50 किलो
नर कडकनाथ कोंबडीचे वजन	2.3 से 2.6 किलो
मादी कडकनाथ कोंबडीचे वजन	1.5 से 1.7 किलो
कडकनाथ अंड्याचा रंग	तपकिरी
मांस किंमती	800 रुपये प्रति किलो
अंड्याची किंमत	40 ते 50 रु

कुक्कुटपालन व्यवसायाची माहिती (Information about this Business)

कडकनाथ चिकन पोल्ट्री फार्म उघडण्यापूर्वी, पोल्ट्री फार्म काय आहेत आणि पोल्ट्री फार्म उघडून व्यवसाय कसा केला जातो हे जाणून घेतले पाहिजे.

कुक्कुटपालन व्यवसायाचे दोन प्रकार (Types Of Poultry Farming)

कुक्कुटपालन दोन प्रकारे केले जाते, त्यापैकी एक म्हणजे ब्रॉयलर फार्मिंग तर दुसरा प्रकार म्हणजे लेअर फार्मिंग. ब्रॉयलर प्रकारातील कुक्कुटपालन व्यवसायात कोंबडी म्हणजेच कोंबड्यांचे पालनपोषण करून त्यांचे मांस विकले जाते.

लेयर्स प्रकारातील कुक्कुटपालन व्यवसायात कोंबडीने घातलेली अंडी विकली जातात. म्हणून जेव्हा तुम्ही तुमचा कडकनाथ चिकन पोल्ट्री फार्म उघडा, त्याआधी तुम्हाला ब्रॉयलर आणि लेयर्स फार्मिंगमध्ये कोणता पोल्ट्री फार्म उघडायचा आहे ते ठरवा. तसे, आपण इच्छित असल्यास, आपण या दोन्ही प्रकारचे पोल्ट्री फार्म उघडू शकता.

हा व्यवसाय करण्यासाठी कोणत्या गोष्टींची आवश्यकता आहे

कडकनाथ कोंबडी पालनाचा व्यवसाय करण्यासाठी तुम्हाला कोणत्याही प्रकारचे मशीन खरेदी करण्याची गरज नाही आणि हा संपूर्ण व्यवसाय फक्त कोंबडी आणि ठिकाणावर अवलंबून आहे. हा व्यवसाय करण्यासाठी तुम्हाला चांगली कोंबडी, त्यांना देण्यासाठी अन्न आणि ठेवण्यासाठी मोठी जागा हवी आहे.

व्यवसाय कसा सुरू करावा?

कडकनाथ कोंबडी पालनाचा व्यवसाय सुरू करण्यासाठी, आपण प्रथम कडकनाथ चिकन ठेवण्यासाठी जागा निवडणे आवश्यक आहे. ठिकाण निवडल्यानंतर तुम्हाला कडकनाथ जातीची कोंबडी खरेदी करावी लागेल.

कडकनाथ चिकन कुठून आणि किती प्रमाणात खरेदी करावे

तुम्ही तुमच्या जवळच्या पशुसंवर्धन किंवा कोणत्याही पशुवैद्यकीय विद्यापीठातून कडकनाथ जातीची कोंबडी खरेदी करू शकता. तसेच ऑनलाईन
https://dir.indiamart.com/impcat/kadaknath-chicken.html या लिंकवर जाऊन या जातीची कोंबडीही खरेदी करता येईल.

हा व्यवसाय सुरू करण्यासाठी तुम्हाला किमान तीस कोंबड्या लागतील. मात्र, जर तुमचे बजेट थोडे जास्त असेल तर तुम्ही अधिक चिकन खरेदी करू शकता.

कडकनाथ कोंबडीची किंमत

कडकनाथ कोंबडीची किंमत त्याच्या वजन आणि वयानुसार ठरवली जाते, त्यामुळे तुम्ही खरेदी करत असलेल्या कोंबडीची किंमत त्याच्या वजन आणि वयावर अवलंबून असेल. म्हणजेच तुम्ही विकत घेतलेल्या चिकनचे वजन कमी असेल तर ते विकत घेण्यासाठी तुम्हाला कमी पैसे द्यावे लागतील. दुसरीकडे, जर तुम्ही जड चिकन खरेदी केले तर तुम्हाला त्यासाठी जास्त पैसे द्यावे लागतील.
हा व्यवसाय करण्याचा फायदा तेव्हाच होतो जेव्हा तुम्ही निरोगी कडकनाथ कोंबडी विकत घ्याल आणि निरोगी चिकन खरेदी करण्यासाठी तुम्हाला चिकनच्या आरोग्याविषयी कसे जाणून घ्यावे हे माहित असले पाहिजे.

Chicken Vaccination

तुमच्या फार्ममध्ये असलेल्या एका कोंबड्याला कोणताही रोग झाला तर तुमच्या फार्ममध्ये असलेल्या दुसऱ्या कोंबड्यालाही तो आजार होण्याचा धोका असतो.

कोंबडी आजारी पडली म्हणजे तुमचा हा धंदा एकदम बंद होईल. म्हणूनच तुम्हाला प्रत्येक कोंबडीचे वेळोवेळी लसीकरण करावे लागेल. जेणेकरून त्यांना सर्व प्रकारच्या आजारांपासून दूर ठेवता येईल.

तुमच्या शेतात ठेवलेल्या कोंबड्याला काही आजार झाला तर तुम्ही ताबडतोब तुमच्या शेतातील इतर कोंबड्यांपासून ते कोंबडी वेगळे करा आणि पशुवैद्याकडे उपचार करावे लागतील.

जागेची निवड

कडकनाथ कोंबडी पालन व्यवसाय करण्यासाठी तुम्हाला खुली जागा लागेल. त्यामुळे तुम्हाला खुली जागा भाड्याने घ्यावी लागेल. तुम्ही विकत घेतलेले चिकन तुम्ही निवडलेल्या ठिकाणी ठेवले जाईल. म्हणूनच कोंबड्या आणि कोंबड्या ठेवण्यासाठी या ठिकाणी लाकडी घर बनवावे. याशिवाय त्यांना दिलेले धान्य किंवा चारा ठेवण्यासाठी जागा बनवावी लागेल.

शहरापासून थोडे दूर पोल्ट्री फार्म असावे

पोल्ट्री फार्म उघडण्यासाठी तुम्ही निवडलेले ठिकाण, शहरापासून थोडे दूर राहण्याचा प्रयत्न करा. कारण पोल्ट्री फार्म उघडण्यासाठी तुम्हाला मोकळ्या जागेची गरज आहे आणि जर तुम्ही ही जागा शहरात घेतली तर तुम्हाला महाग पडेल. यासोबतच शहरात तुम्हाला मजूर खूप महाग मिळतील. म्हणूनच शहरापासून दूर पोल्ट्री फार्म उघडले तर बरे होईल.

बजेट (Budget)

कडकनाथ चिकन पोल्ट्री फार्म उघडण्यासाठी तुम्हाला कमी गुंतवणूक लागेल असे तुम्हाला वाटत असेल तर तसे अजिबात नाही. पोल्ट्री फार्म उघडण्यासाठी, तुम्हाला फीडर, ड्रिंकर्स, पर्चेस, लाइटिंग सिस्टम, इनक्यूबेटर, हीटर किंवा ब्रूडर यासारख्या विविध वस्तू खरेदी कराव्या लागतील.

याशिवाय जागा भाडे, कामगारांचे पगार, कोंबडीचे लसीकरण व इतर खर्च वेळोवेळी द्यावा लागतो. त्यामुळे हा व्यवसाय करण्यासाठी आपली आर्थिक स्थिती चांगली असली पाहिजे.

लोन आणि सब्सिडी

तुमची आर्थिक स्थिती फारशी चांगली नसेल तर तुम्ही हा व्यवसाय करण्यासाठी कर्ज घेऊ शकता. भारतात कुक्कुटपालन व्यवसाय सुरू करण्यासाठी लोकांना प्रोत्साहित करण्यासाठी अनेक राष्ट्रीयीकृत बँका कार्यरत आहेत आणि जे कुक्कुटपालन व्यवसाय सुरु करत आहेत, या बँका त्यांना कमी व्याजावर कर्ज देत आहेत. म्हणूनच तुम्ही या बँकांकडून कमी व्याजदरात कर्ज घेऊ शकता.

पोल्ट्री व्हेंचर कॅपिटल फंड स्कीम (PVCF) नावाची एक नवीन योजना देखील भारत सरकारने सुरू केली आहे. या योजनेच्या मदतीने लोकांना कुक्कुटपालन व्यवसाय सुरू करण्यासाठी अनुदान दिले जाते. त्यामुळे तुम्ही या योजनेअंतर्गत मिळणारे लाभही घेऊ शकता.

मार्केटिंग (Marketing)

कडकनाथ चिकन पोल्ट्री फार्म उघडल्यानंतर तुम्हाला या पोल्ट्री फार्मचे मार्केटिंगही करावे लागेल. केवळ मार्केटिंगच्या मदतीने लोकांना तुमच्या व्यवसायाची माहिती मिळू शकेल आणि तुमच्या व्यवसायाची जाहिरात करता येईल.

मार्केटिंग नीट करण्यासाठी तुम्हाला तुमच्या व्यवसायासाठी मार्केटिंग प्लॅन बनवावा लागेल आणि हा प्लान बनवण्यासाठी तुम्हाला मार्केट रिसर्च करावे लागेल.

मार्किटंग रिसर्च च्या मदतीने, तुम्हाला तुमचा व्यवसाय वाढवण्यासाठी सर्वोत्तम मार्केटिंग पद्धती मिळतील आणि तुमचा लक्ष्य ग्राहक कोण आहे, कोणत्या ठिकाणी तुमच्या कडकनाथ चिकनची मागणी जास्त आहे हे तुम्हाला कळू शकेल आणि तुम्ही तुमच्या कडकनाथ चिकनची जाहिरात कशी करू शकता.

प्रमोशन

कोणत्याही व्यवसायासाठी प्रमोशन खूप महत्त्वाचे असते आणि केवळ जाहिरातीद्वारेच लोकांना तुमच्या गोष्टींची माहिती मिळते. म्हणूनच तुम्हाला तुमच्या कडकनाथ चिकन पोल्ट्री फार्मच्या जाहिरातीकडेही लक्ष द्यावे लागेल.

जाहिरात देखील अनेक प्रकारे केली जाते, जसे की अनेक व्यापारी त्यांच्या उत्पादनांची जाहिरात टीव्ही जाहिरातींद्वारे करतात, तर काही व्यापारी प्रिंट जाहिरातींद्वारे जाहिरात करतात. म्हणूनच तुम्हाला टीव्हीच्या माध्यमातून प्रचार करायचा आहे की प्रिंट जाहिरातीद्वारे प्रचार करायचा आहे हे देखील तुम्हाला ठरवावे लागेल. तथापि, या दोन्ही माध्यमांतून प्रचार करण्यात बराच खर्च होतो.

तुमच्या पोल्ट्री फार्मला प्रोत्साहन देण्यासाठी तुम्ही टीव्ही आणि प्रिंट मीडियासारखे महागडे जाहिरात पर्याय निवडालच असे नाही. तुम्हाला हवे असल्यास तुम्ही समोरासमोर जाऊन मांसाहारी रेस्टॉरंटच्या अधिकाऱ्यांना किंवा मांस आणि अंडी खरेदीचे काम करणाऱ्या लोकांना भेटू शकता. या लोकांना भेटून तुम्ही त्यांना तुमच्या पोल्ट्री फार्मबद्दल माहिती देऊ शकता आणि त्यांच्यासोबत व्यवसाय करू शकता.

पैकेजिंग (Packaging)

चिकन आणि चिकन मांस आणि अंडी पॅक करण्यासाठी तुम्हाला लिफाफे आणि ट्रेची आवश्यकता असेल. म्हणूनच तुम्हाला लिफाफे विकणाऱ्या विक्रेत्याला भेटून ते विकत घ्यावे लागतील.

लिफाफे खरेदी करताना, शक्य असल्यास, या पाकिटांवर तुमच्या कडकनाथ चिकन पोल्ट्री फार्मचे नाव आणि लोगो छापून घ्या. कारण असे केल्याने तुमच्या व्यवसायाला चालना मिळेल आणि जे लोक ते विकत घेतील त्यांना हे कोंबडीचे मांस कोठून आले हे समजू शकेल.

लिफाफ्यांमध्ये मांस पॅक करण्याव्यतिरिक्त, आपल्याला अंड्याच्या पॅकेजिंगवर देखील विशेष लक्ष द्यावे लागेल. कारण अंडी ही अशी गोष्ट आहे जी सहज फुटते. म्हणूनच त्यांना पॅक करण्यासाठी तुम्हाला पेपर ट्रेची आवश्यकता असेल आणि तुम्ही ट्रे विकणाऱ्या कोणत्याही ट्रेडरकडून या ट्रे खरेदी करू शकता.

व्यवसाय नोंदणी (Registration process for poultry Farming Business)

कडकनाथ चिकन पोल्ट्री फार्म उघडण्यापूर्वी, तुम्ही तुमचा पोल्ट्री फार्म सूक्ष्म, लघु आणि मध्यम उद्योग मंत्रालयाच्या अंतर्गत नोंदणीकृत करून घ्यावा. पोल्ट्री फार्मची नोंदणी केल्यास तुम्हाला उद्योग आधार कार्ड मिळेल आणि या कार्डच्या मदतीने तुम्ही कुक्कुटपालन व्यवसायाला चालना देण्यासाठी सरकारच्या योजनांचा लाभ घेऊ शकाल.

इतर महत्वाची माहिती

कोंबडीला वेळेवर अन्न देणे खूप महत्वाचे आहे, कारण त्यांना योग्य वेळी अन्न दिले नाही तर त्यांचा विकास व्यवस्थित होत नाही आणि त्यांचा विकास न होणे म्हणजे तुमच्या व्यवसायाचे नुकसान.

कोंबडीला दिलेले अन्न तुम्ही बाजारातून विकत घेण्याऐवजी स्वतः बनवू शकता. कारण जर तुम्ही बाजारातून चारा विकत घेतलात तर तो तुम्हाला महागात पडेल, तर तुम्ही स्वतः चारा बनवलात तर तुम्हाला तो थोडा स्वस्त पडू शकतो.

कोंबडीच्या वयानुसार त्यांना अन्न व पाणी दिले जाते. म्हणूनच आपण हे देखील लक्षात ठेवले पाहिजे की लहान कोंबड्यांना जास्त अन्न देऊ नका, कारण असे केल्याने त्यांची तब्येत बिघडू शकते. दुसरीकडे, जर आपण जुन्या कोंबडीला कमी अन्न दिले तर ते विकसित होऊ शकत नाहीत.

तुमच्या फार्ममध्ये किती कोंबड्या आहेत याचा हिशेब वेळोवेळी ठेवावा लागेल. कारण कोंबड्यांनी अंडी दिल्याने तुमच्या शेतातील कोंबड्यांची संख्या वाढतच जाते, त्यामुळे या गोष्टीचा हिशेब न ठेवल्यास पुढे जाण्यात अडचणी येतील.

कडकनाथ जातीच्या कोंबडीची संख्या आपल्या देशात फारच कमी आहे, त्यामुळे कडकनाथ कोंबडीचे पोल्ट्री फार्म उघडणे अत्यंत फायदेशीर ठरेल. तसेच, जर तुम्ही वर नमूद केलेल्या माहितीचे योग्य पालन केले तर तुम्ही तुमचा पोल्ट्री फार्म कमी वेळात चांगल्या प्रकारे स्थापित करू शकाल आणि नफा कमवू शकाल.