नमस्कार शेतकरी बांधवांनो आणि भगिनींनो,
जसे की आपणास ठाऊक आहेच की शेतीला एखादा जोडधंदा असला की शेतकऱ्याच उत्पन्न वाढत. आजकाल फक्त शेतीवर अवलंबित्व ठेऊन चालत नाही एखादा जोडधंदा असलाच पाहिजे. तर मित्रांनो आजच्या लेखात आपण मत्स्यपालन व्यवसायाबदल माहिती पाहणार आहोत.
मत्स्यपालन हा एक प्रकारचा शेतीला जोडधंदा असणारा व्यवसाय आहे. मत्स्यपालनाची कृती ही मानवी वापरासाठी टाक्या किंवा बंदिवासात व्यावसायिकरित्या मासे वाढवण्याविषयी आहे. मत्स्यशेतीचे विविध प्रकार आहेत जे विविध जलसंवर्धन पद्धती वापरतात.
फिश फार्मिंगची पिंजरा प्रणाली ( Cage System of Fish Farming )
Fish Farming Business Plan:
पहिली पद्धत म्हणजे पिंजरा प्रणाली ज्यामध्ये मासे असलेले तलाव आणि महासागरांमध्ये पिंजरे ठेवले जातात. या पद्धतीला किनार्यावरील मशागत म्हणूनही मोठ्या प्रमाणावर संबोधले जाते. मासे पिंजऱ्यात संरचनेप्रमाणे ठेवले जातात आणि त्यांना “कृत्रिमरित्या खायला दिले जाते” व त्यांची विक्री करून कापणी केली जाते. मत्स्यपालनाच्या पिंजरा पद्धतीने गेल्या काही वर्षांत अनेक तांत्रिक प्रगती केली आहे. तथापि, पिंजरा पद्धतीची पहिली चिंता म्हणजे मासे पळून जाणे आणि जंगली माशांच्या लोकसंख्येमध्ये वाढ होणे.
दुसरी पद्धत म्हणजे मासे वाढवण्यासाठी सिंचन खंदक किंवा तलाव प्रणाली . या पद्धतीसाठी ही मूलभूत गरज आहे की एक खंदक किंवा तलाव असणे आवश्यक आहे ज्यात पाणी साठवले जाते. ही एक अनोखी प्रणाली आहे कारण लहान स्तरावर, माशांना कृत्रिमरित्या खायला दिले जाते आणि माशांपासून तयार होणारा कचरा नंतर शेतकऱ्यांच्या शेतात जमीन सुपीक करण्यासाठी वापरला जातो. मोठ्या प्रमाणावर, मुख्यतः तलावांमध्ये, तलाव स्वयं-संपूर्ण आहे कारण ते माशांच्या अन्नासाठी वनस्पती आणि एकपेशीय वनस्पती वाढवतात.
मत्स्यशेतीच्या तिसऱ्या पद्धतीला संमिश्र मत्स्यसंवर्धन म्हणतात. हे एक प्रकारचे मत्स्यपालन आहे ज्यामुळे स्थानिक माशांच्या प्रजाती आणि आयात केलेल्या माशांच्या प्रजाती एकाच तलावात एकत्र ठेवता येतात. प्रजाती एकत्र राहू शकतील आणि अन्नासाठी स्पर्धा कमी करू शकतील याची खात्री करण्यासाठी माशांच्या प्रजाती नेहमी काळजीपूर्वक निवडल्या जातात.
मत्स्यपालन एकात्मिक पुनर्वापर प्रणाली ( Aquaculture Integrated Recycling System )
मत्स्यशेतीच्या चौथ्या पद्धतीला एकात्मिक पुनर्वापर प्रणाली म्हणतात जी “शुद्ध” मत्स्यशेतीची सर्वात मोठी पद्धत मानली जाते. हा दृष्टिकोन ग्रीनहाऊसमध्ये ठेवलेल्या मोठ्या प्लास्टिकच्या टाक्या वापरतो. ह्या पद्धतीमध्ये हायड्रोपोनिक बेड आहेत जे प्लास्टिकच्या टाक्याजवळ ठेवलेले आहेत. प्लॅस्टिकच्या टाक्यांमधील पाणी हायड्रोपोनिक बेडवर प्रसारित केले जाते, जेथे माशांच्या खाद्याचा कचरा हायड्रोपोनिक बेडमध्ये उगवलेल्या वनस्पती पिकांना पोषक द्रव्ये पुरवण्यासाठी वापरला जातो. हायड्रोपोनिक बेडमध्ये उगवलेल्या वनस्पतींचे बहुतेक प्रकार अजमोदा (ओवा) आणि तुळस सारख्या औषधी वनस्पती आहेत.
शेतात वाढलेल्या अनेक माशांच्या प्रजाती आहेत जसेकी सॅल्मन, कार्प, टिलापिया, कॅटफिश आणि कॉड हे सर्वात सामान्य माशांच्या प्रजाती आहेत. Fish Farming Business Plan
कॅटफिश शेती
कॅटफिशची उष्ण हवामानात शेती करणे सोपे आहे. कॅटफिश मुख्यतः गोड्या पाण्याच्या तलावांमध्ये पिकवले जातात आणि मुख्यतः